Kun je duurzaam leven zonder hypocriet te zijn? Over omgaan met kritiek op je duurzame gedrag

Discussies over duurzaamheid zijn niet altijd gezellig. Als doorgewinterde eco-fanaat is het lastig om niet over te komen alsof je anderen terechtwijst. En mensen die vervuilende hobby’s of bezigheden hebben (wie niet), voelen zich soms gedwongen om zich te verdedigen. Hoe ga je hiermee om in discussies en hoe reageer je (als groene pionier) als mensen je hypocriet of inconsequent noemen?

Iedereen is inconsequent als het om duurzaam leven gaat

De meeste mensen snappen inmiddels wel een beetje het nut van duurzamer leven. De aarde redden en zo. Maar hoe mensen dit aanpakken is ontzettend verschillend. De één is mega-duurzaam bezig, koopt niks meer nieuw, heeft groene stroom, vliegt niet en maakt zelf eco-vriendelijke schoonmaakmiddelen. De ander is er nog niet helemaal van overtuigd dat klimaatverandering door de mens wordt veroorzaakt of vindt dat vooral bedrijven de transitie maar moeten maken (lees over dat laatste deze blog).

Om mij heen – en dat heeft ongetwijfeld iets te maken met het feit dat ik een blog over duurzaamheid bijhoud 😉 – gaat het regelmatig over duurzaamheid. Mensen beginnen zich al gauw tegenover mij te verantwoorden als ze met de auto rijden of afval niet scheiden. Ik oordeel niet jongens! denk ik dan. Van mij hoeft niemand zich te verdedigen, want niemand doet alles goed als het over duurzaam leven gaat. Niemand is consequent. Iedereen is ergens wel hypocriet.

Liever inconsequent goed, dan consequent fout

Ik word er zelf ook wel eens van beschuldigd inconsequent te zijn. En dat ben ik ook! Ik geef het volmondig toe! Maar liever inconsequent goed, dan consequent fout. Ik eet zuivel, koop wel eens een plastic tasje, rijd wel eens met de bus, ik eet, ik verwarm m’n huis, ik ga naar het zwembad, ik adem uit. Leven zonder milieu-impact is onmogelijk. Vrijwel onmogelijk, er zijn natuurlijk uitzonderingen van mensen die in een hutje in het bos leven, zelfvoorzienend en al hun eten zelf verbouwen. Dat zijn meestal niet de mensen die ik op een verjaardagsfeestje spreek.

Is het hypocriet als KLM in zijn kantine een Meatless Monday invoert? Ja natuurlijk! Moeten ze het dan niet doen? Natuurlijk niet! Ook al is vliegen een mega-vervuilende tak van sport, dat betekent niet dat je dan maar helemáál niks moet doen.

Hoe ga je om met sceptici en doemdenkers?

Toen ik dit jaar voorstelde om het kerstdiner vegetarisch te doen, werd er door sommigen gereageerd met ‘dan kun je net zo goed helemaal geen kerst vieren’…
Je hebt mensen van het slag ‘het-heeft-toch-geen-zin’ of ‘als-ik-duurzaam-wil-doen-heb-ik-geen-leven-meer’. Tegen hen wil ik zeggen: alle beetjes helpen. En vooral de beetjes van weinig moeite, groot resultaat (mijn favorieten!). Zoals minder vlees, minder nieuwe spullen, minder vliegen, je oude elektronica laten recyclen. Want hier komt de clou: of de aarde de komende decennia 2,0 graden of 2,1 graden opwarmt is een groot verschil. Het scheelt mensenlevens, dierenlevens, milieurampen, leefbaarheid.

Ik heb zelf ook wel eens de neiging om te denken dat we het nooit gaan redden. Dat de aarde tóch veel te veel gaat opwarmen, wat we ook doen. Dat milieurampen, overstromingen, dieren die uitsterven, hongersnood en klimaatvluchtelingen voor de deur staan te wachten. Sterker nog: ze zijn al bezig. Maar dan denk ik aan dat verschil tussen 2,0 en 2,1 graad en het verschil dat ik kan maken.

Wees een pionier of volg de duurzame meute

De impact op het klimaat van één persoon is mini-klein. Dan kun je denken: laat dan maar zitten. Maar ik probeer mijn impact juist groter te maken dan mijzelf. Naast de blogs die ik schrijf, doe ik dit door duurzame initiatieven op het werk en door mensen (vaak onbewust) te motiveren zelf dingen in hun leven te veranderen. Mensen zien hoe makkelijk ik vegetariër ben geworden, of hoe heerlijk leeg mijn huis is met minder spullen, en dat stimuleert hen ook stappen te nemen. En vervolgens motiveren zíj ook weer mensen om hen heen. Dat is superleuk, want zo verspreidt het duurzaamheidsvirus zich als een olievlek (woordgrap ;)). Je kunt voorop lopen met verduurzamen maar je kan ook wat rustiger met de duurzame meute meegaan. De meute die wel overstapt naar een groene energieleverancier en z’n afval scheidt, maar wellicht nog niet bezuinigt op spullen en elektronica. Over een tijdje is dit de meute die ook minder spullen koopt, én minder vlees eet… et cetera.

Wees tevreden met wat je wél duurzaam doet en wees je bewust van wat je niet doet. Bewustzijn is de eerste stap naar verandering. En mijn motto blijft: verander de dingen die veel impact hebben en die jou persoonlijk niet te veel moeite kosten. Dan blijft het leven leuk en draag je ook je steentje bij. En heel veel kudo’s natuurlijk voor iedereen die veel verder gaat dan de simpele dingen! De echte pioniers die nóg een stap verdergaan.

Prijs elkaar om de duurzame daden

Het is toch veel mooier als je zegt ‘wat goed dat je je afval scheidt’ dan iemand vies aan te kijken omdat ie vlees eet. De één kiest ervoor om het één te doen en de ander doet het ander. Iedereen heeft een bepaalde milieu-impact en iedereen maakt zijn eigen keuzes waarin hij wil verduurzamen en waarin niet. Elkaars duurzame acties prijzen en positief blijven draagt volgens mij alleen maar bij aan het motiveren van mensen om duurzaam bezig te zijn!

 

Verder lezen over simpele milieuklappers?

Check deze blog over de nummer 1 milieu-impact: spullen kopen
Klik hier voor 3 simpele tips om je leven te verduurzamen
Verduurzamen op het werk doe je met deze impactvolle tips
En wil je inzicht hebben in welke zaken nu veel of weinig milieu-impact hebben? Check deze blog over een vergelijking in CO2-uitstoot per product.