Duurzame tips op het werk en kantoor die écht impact hebben

Vaak wordt er met het vingertje gewezen naar de commerciële partijen, de grote bedrijven zijn de boosdoeners van klimaatverandering. En ja, bedrijven hebben inderdaad een grote impact op het milieu. Maar wie zijn deze bedrijven? Juist, jij en ik. Iedereen die werkt heeft ook op z’n werk een bepaalde footprint, die we soms vergeten als we duurzame keuzes maken. Ongeacht in welke sector je werkt, geef ik hierbij tips voor duurzaam ondernemen, duurzaamheid toepassen als werknemer of werkgever. Zo kun jij met een gerust hart milieubewust werken.

Deze blog verscheen eerder dit jaar al op mijn site. Naar aanleiding daarvan werd ik uitgenodigd om erover te vertellen bij BNR Werkverkenners. Het was ontzettend leuk om daarover te mogen vertellen op de radio en ik had er nog uren over door kunnen gaan! Het radiogesprek is terug te luisteren via podcastplatformen zoals Spotify of Apple of via de site van BNR.

Verduurzamen op de werkvloer is zo’n interessant thema, omdat je er zoveel impact mee kan maken. Als werknemer en als werkgever. Ik merk dat mensen vaak niet goed weten waar ze moeten beginnen met verduurzamen omdat het zo’n groot thema is. Ik hoop dat ik je met deze 11 stappen kan inspireren en laten zien dat er ook heel simpele stappen zijn die je morgen al kan toepassen.

Ik ga de komende tijd meer schrijven over duurzaamheid op het werk, dus schrijf je in voor de nieuwsbrief als je op de hoogte wilt worden gehouden.

11 tips voor een duurzaam kantoor

1. Schaf minder elektronica aan
2. Kies voor duurzaam vervoer
3. Kies voor duurzame energie
4. Werk met duurzame partners
5. Kies voor duurzame investeringen
6. Maak je producten? Verduurzaam deze!
7. Voer een Meatless Monday in
8. Koop minder spullen: de circulaire economie
9. Voer thuiswerken en flexwerken in
10. Breng je footprint in kaart
11. Groen groen groen

Tip 1: Schaf minder elektronica aan

Elektronica is één van de meest vervuilende productcategorieën die er bestaat. Overweeg daarom of je echt zoveel elektronica nodig hebt. Kies voor een laptop die je voor werk én thuis kunt gebruiken en een smartphone waar je twee simkaarten in kunt doen zodat je aan één telefoon genoeg hebt. Is het op je werk écht niet mogelijk om je elektronica dubbel te gebruiken? Beperk dan zoveel mogelijk het aantal producten en kies ook liever voor een refurbished (tweedehands) in plaats van een nieuw exemplaar. Er zijn zóveel laptops en computers gemaakt, en sommige sectoren vervangen ze elke 2 jaar. Is het in jouw sector mogelijk om een ietsie oudere pc te gebruiken? Kijk eens op computercenter.nl of gewoon bij bol.com. De elektronica is leeg gemaakt en opgelapt en je krijgt hier ook garantie op.

Is dat ook allemaal niet mogelijk, kies dan voor een product met de laagste milieu-impact: op Rankabrand kun je de duurzaamheid van veel merken nalezen en dan zie je dat bijvoorbeeld Apple veel beter scoort dan Samsung of Huawei. Het verschilt behoorlijk!

Zelf ben ik net een nieuwe baan begonnen en ben ik nu in overleg of ik een telefoon kan krijgen met dualsim. Dan kan ik mijn persoonlijke telefoon wegdoen (die kan nog prima gebruikt worden door iemand anders) en scheelt het weer een extra product. Ik wil natuurlijk niet té veel zeuren – ik begin daar tenslotte pas net te werken – maar ik wil toch ook wel een punt maken van duurzaamheid. In die werkomgeving wordt bijvoorbeeld gehamerd op minder papier gebruiken, maar dan denk ik: we moeten ook kijken naar de dingen die misschien nog wel veel meer vervuiling veroorzaken…! En daar wil ik mensen best bewust van maken.

Ook interessant is om te kijken wat er met gebruikte elektronica gebeurt. Regelmatig worden computerschermen, muizen en telefoons vervangen. Zoek hiervoor een goede bestemming waarbij het product nog gebruikt kan worden. Vaak kun je hier ook nog aan verdienen. Check hier meteen hoeveel je oude elektronica waard is.

Tip 2: Kies voor duurzaam vervoer

De manier waarop je naar je werk gaat, is uiteraard van groot belang op je footprint, met name omdat we élke dag zoveel kilometers afleggen naar werk. Het rijtje van duurzaam naar ehh onduurzaam is wel bekend: het beste fietsen of lopen, daarna komt het openbaar vervoer en tot slot de auto.

Ben je gebonden aan de auto, kijk dan of je kan carpoolen en zorg ervoor dat je zo zuinig mogelijk rijdt. Als je dit elke dag doet, kan het behoorlijk schelen: de bandenspanning op peil houden, niet te veel op de motor remmen, op tijd overschakelen naar een hogere versnelling en in het algemeen niet te hard rijden op de snelweg. Met 100 km/uur verbruik je 25% minder brandstof dan met 130 km/uur. En het scheelt ook eurootjes!

Heeft het zin om over te stappen op een elektrische auto?

Onderzoek kan het nog niet eens worden over het antwoord hierop. Wat ik in elk geval in onderzoek van Babette Porcelijn lees is dat de elektrische auto bij de aanschaf zo’n 2x vervuilender is dan een benzineauto. Dit komt doordat de productie van de elektrische accu een grote impact heeft op het milieu. Ook is een elektrische auto zwaarder waardoor er aanzienlijk meer bandenslijtage (= microplastics) plaatsvindt. Het grote voordeel is natuurlijk dat een elektrische auto geen lokale uitstoot heeft en zelfs fossiel opgewekte stroom is duurzamer dan een benzine verbrandingsmotor. Toch lijkt de voorlopige conclusie: gebruik je huidige auto op en koop bij pas bij nieuwe aanschaf een (tweedehands) elektrische auto.

Internationale reizen

Mijn vorige werkgever had goed beleid op internationale reizen: reizen naar buurlanden (Duitsland, België, maar ook Engeland) mogen nooit met het vliegtuig plaatsvinden, dit puur uit duurzaamheidsoverwegingen. Mijn collega’s en ik gingen dus met de trein naar deze landen, ook als dat (zoals bijna altijd het geval) een stuk duurder is. Goede regel wat mij betreft en dit staat ook goed naar andere partijen waar je mee samenwerkt.

In theorie is het natuurlijk makkelijk praten: stop met vliegen. Voor veel bedrijven is dit nog een stap te ver. Realiseer je wel dat vliegen misschien wel het allerzwaarst drukt op je footprint, zie tip 10 over het in kaart brengen van je footprint. Beperk vliegreizen zoveel mogelijk door te overleggen via Skype, afspraken in het buitenland te combineren en kies voor de trein. De coronapandemie heeft wel laten zien dat er héél veel mogelijk is! En als je toch vliegt, is het minste dat je kan doen de vliegreis compenseren (dat wordt steeds vaker als optie gegeven bij het kopen van een ticket).

Stimuleer werknemers duurzaam te reizen

Ben je zelf werkgever, dan kun je werknemers motiveren duurzamer te reizen door bijvoorbeeld openbaar vervoer een hogere vergoeding toe te kennen dan de auto, extra vergoeding te geven voor carpoolers of bijvoorbeeld korting te geven op (elektrische) fietsen.

En de allerbeste stimulans voor ov-gebruik: kies voor een locatie die goed bereikbaar is met het openbaar vervoer. Dit stimuleert niet alleen werknemers, maar ook klanten om met het ov te reizen.

Tip 3: Kies voor duurzame energie

Thuis kun je kiezen voor duurzame energie, maar wat dacht je van het hele kantoor op duurzame stroom aansluiten? Check daarbij vooral even deze blog die gaat over het addertje onder het gras als het gaat om ‘groene stroom’. Niet alle groene stroom is helaas duurzaam opgewekt. Pure Energie is op dit moment (2021) de duurzaamste stroomaanbieder in Nederland volgens de consumentenbond, en beschikbaar voor zakelijk gebruik.

Met elektriciteit kun je vaak niet je kantoor verwarmen, daarvoor wordt gas gebruikt of kun je kiezen voor een andere warmtebron. Uiteindelijk moeten alle gebouwen van het gas af, en daarbij stappen we over op een duurzame warmtebron.

Wek duurzame energie op

Voor een wat groter kantoorpand zijn allerlei mogelijkheden om duurzame stroom op te wekken. Zonnepanelen zijn relatief simpel aan te leggen, met name als je een eigen dak hebt.

Maar als jouw kantoor nog aangesloten is op het gas, maak je pas nog méér impact als je zelf voor duurzame warmte zorgt. Het gasverbruik (verwarming dus) zorgt gemiddeld voor 66% van de CO2-uitstoot in het gebouw, en elektriciteit voor 34%.

Hoe groter het kantoor, hoe meer opties er beschikbaar zijn om zelf energie op te wekken. Sommige oplossingen zijn namelijk pas rendabel bij groter gebruik. Bij een kleine kantoorruimte is een warmtepomp een relatief simpele oplossing, heb je een groter pand (of doen je buren mee) dan kun je ook bijvoorbeeld denken aan warmte-koude opslag. Het hangt van allerlei factoren af wat de beste keus is, maar er is veel mogelijk. Eerst is het een investering maar je kunt op den duur hiermee goedkoper uit zijn. En trouwens: het goed isoleren van het gebouw is eigenlijk de eerste stap!

Een mooi duurzaam voorbeeld vind ik NS. De NS wilde overstappen op duurzame stroom, maar wilden niet dat er daardoor minder groene stroom beschikbaar zou zijn voor anderen. Daarom lieten ze windparken bouwen waarvan zij de stroom gebruiken. Daardoor stoot je nu geen CO2 uit met je treinreis!

Tip 4: Werk met duurzame partners

Je kunt anderen inspireren en motiveren om te verduurzamen door eisen te stellen aan de partners waarmee je werkt. Kies niet voor de goedkoopste maar voor de duurzaamste. Check of een bedrijf bepaalde keurmerken heeft zoals de CO2 prestatieladder, de MVO prestatieladder, en zo zijn er nog veel meer keurmerken te vinden in alle branches.

Ga je verbouwen?

Een uitstekend moment om je even te verdiepen in duurzaam bouwen. De bouw is namelijk nogal een vervuilende sector (ik kan het weten, ik heb in de bouw gewerkt ;)). Het begint eigenlijk al met de keus voor het type verbouwing. Pak je het grootschalig aan, ga je veel nieuw bouwen of kies je voor een simpele upgrade. De meeste invloed in de duurzaamheid heb je in de ontwerpfase. Kies voor duurzame materialen – liever hout of bamboe dan staal of beton – en probeer zo veel mogelijk onderdelen hoogwaardig her te gebruiken van wat je gaat slopen. Daarnaast is het natuurlijk van belang om ervoor te zorgen dat jouw kantoor energiezuinig is door het goed te isoleren.

Schakel een partij in die wat weet van duurzaam bouwen. Kijk niet alleen naar het label van het bedrijf maar vooral naar hoe duurzaam hun projecten zijn. Dit thema is denk ik nog wel een aparte blogpost waard! Die schrijf ik vast voor mezelf op.

Tip 5: Kies voor duurzaam investeren

Ben je persoonlijk al overgestapt op een duurzame bank en heb je gekozen voor een duurzame verzekering? Goed bezig! En nu nog op je werk.

Hier kan je gewoon echt verschil maken als je als bedrijf best wat op de bank hebt staan. Kies voor een bank die duurzaam investeert of investeer zelf het geld in goede initiatieven die de wereld een nog betere plek maken! Dit staat toch ook fantastisch op de website? Duurzame banken die ook zakelijke rekeningen aanbieden zijn: ASN Bank, SNS Bank en Triodos.

Een bedrijf heeft vaak zijn eigen beleggingen. Kies voor duurzaam beleggen om ervoor te zorgen dat jouw geld niet bijdraagt aan het verslechten van de planeet.

Tip 6: Maak je producten? Verduurzaam deze!

Niet elk bedrijf, maar veruit de meeste bedrijven produceren wel íets. Misschien ben je geen fabrikant van bepaalde spullen, maar druk je wel folders of geef je goodies weg. In elk geval: verduurzaam je producten. Hiervoor kun je de volgende ladder aanhouden:

1. Reduce: beperk het gebruik van grondstoffen zoveel mogelijk. Het duurzaamste product is geen product. Maak minder producten, kies voor digitaal indien mogelijk of beperk de hoeveelheid grondstoffen voor je product.
2. Re-use: maak gebruik van bestaande producten. Hergebruik deze, repareer ze of gebruik onderdelen opnieuw.
3. Recycle: kun je een product echt niet meer gebruiken, zorg er dan natuurlijk voor dat het gerecycled kan worden. Dit betekent ook dat je nieuwe producten zo maakt dat je na afloop van de levensduur nog een recyclebaar product overhebt (bijvoorbeeld door dingen niet te verlijmen maar te schroeven, of door geen geplastificeerde folders te gebruiken maar gewoon papier).

Tip 7: Voer een Meatless Monday in

Natuurlijk weten we inmiddels dat vlees eten een van de slechtste dingen is die je kunt doen voor de planeet. Misschien let je hier thuis op, maar hoe zit het op je werk? Doen jullie mee aan een Meatless Monday? Ga eens na hoeveel invloed het zou hebben als ál je collega’s een dag per week geen vlees eten op het werk. Neem eens het initiatief hiervoor, hopelijk wordt het gewaardeerd!

Houd bij het inkopen van lunch ook rekening met genoeg vegetarische en veganistische opties. Zo maak je het mensen makkelijk om te kiezen voor geen vlees. Ik heb een veganistische collega. Toen hij veganistisch besloot te gaan eten, nam hij steeds z’n eigen potjes en smeersels mee naar werk omdat er te weinig keus was bij de lunch. Iedereen vond dit er zo lekker uitzien dat er besloten werd om ook hummus, baba ganoush en dergelijke in te kopen. Dat had een mooi effect op het verduurzamen van de hele lunchtafel! Er werd automatisch minder vlees en zuivel gegeten.

Tip 8: Koop minder spullen: de circulaire economie

Het is helaas nog te weinig onder de aandacht maar spullen kopen is de nr. 1 milieuimpact in Nederland. Koop daarom minder spullen in, geef geen goodiebags weg, zorg goed voor het meubilair zodat het lang meegaat et cetera. Probeer dingen te repareren die kapot zijn in plaats van ze nieuw te kopen.

Wanneer je wel nieuwe spullen nodig hebt, kies dan voor een product dat duurzaam is geproduceerd, weinig energie of andere input nodig heeft en dat lang meegaat.

Duurzaam kantoormeubilair

Kies voor kantoormeubilair dat lang meegaat, dat scheelt al veel in het productieproces. Veel bedrijven doen na een paar jaar al hun kantoormeubilair weg, omdat ze het verouderd vinden, gaan fuseren, verhuizen of omdat het bedrijf failliet gaat. Gelukkig zijn er bedrijven die dit opkopen, opknappen en in grote hoeveelheden weer verkopen. Kijk voor tweedehands kantoormeubelen bijvoorbeeld eens bij Albeka.

Leasen in plaats van kopen

Er is een opkomende markt om producten te leasen in plaats van te kopen. Ik vind het een fantastische ontwikkeling binnen de circulaire economie. Zo biedt Philips bijvoorbeeld de service aan om lampen te leasen, in plaats van te kopen. Ook kun je meubels vaak huren in plaats van kopen. Ze worden vervangen of gerepareerd wanneer nodig.

Afval

Een open deur, maar natuurlijk heeft ook afval scheiden een positieve impact op je footprint. Niet alleen het dagelijkse afval in gescheiden containers, maar ook bijvoorbeeld het scheiden van afval van bouwwerkzaamheden en nadenken over het afval van de producten die je maakt. Beperk je afval zo veel mogelijk en als je toch afval hebt, zorg ervoor dat het hergebruikt of gerecycled wordt.

Koffiekopjes

Dit valt eigenlijk niet onder de ‘grote impact’ maar ik noem het toch omdat veel mensen het zich afvragen. Beter een stenen mok of een wegwerpbeker? Of een stenen mok daadwerkelijk duurzamer is dan een wegwerpbeker hangt af van hoe vaak hij wordt gebruikt en hoe hij wordt afgewassen. Probeer in beide gevallen je kopje voor de hele dag te gebruiken in plaats van steeds een nieuwe te pakken.

Tip 9: Duurzaam werken is ook flexwerken en thuiswerken

Persoonlijk ben ik helemaal geen fan van open office, flexwerken, de kantoortuin, of hoe je het ook wilt noemen. Maar feit is wel: kies je voor flexwerken op kantoor, dan heb je minder kantoorruimte nodig, en in een kleiner kantoorpand verbruik je minder energie. Ook is thuis werken vaak duurzamer omdat de werknemer daarmee geen vervuilende kilometers op de weg maakt. En we hebben allemaal gezien dat je een heel eind komt als je ineens verplicht allemaal thuis werkt. Dus wie weet dat je daar nog wat meer mee kunt doen.

Tip 10: Breng je footprint in kaart

Bovenstaande tips zijn ontzettend goed om grote slagen te maken in het verduurzamen van je bedrijf en het verkleinen van de footprint. Maar wat echt fantastisch motiverend werkt, is om in kaart te brengen wat jouw bedrijf eigenlijk uitstoot aan broeikasgassen. Dan zie je meteen waar de meeste winst te behalen valt! Zo kun je erachter komen dat vliegen misschien wel de helft van je milieu-impact is, of het verwarmen van het gebouw, of misschien wel alle producten die je maakt. Breng het in kaart – er zijn legio bedrijfjes die dit kunnen doen – en zie waar jij de grote winst kunt behalen.

Zo kun je ook mooi transparant naar buiten communiceren hoe duurzaam je bedrijf is of hoeveel % CO2 je dit jaar hebt bespaard!

Je kunt voor verschillende scopes kiezen bij het in kaart brengen van de footprint, let op dat je ook je indirecte uitstoot meeneemt zoals de spullen die je koopt.

Tip 11: Groen groen groen

Duurzaamheid bestaat eigenlijk uit twee onderdelen: ten eerste de milieu-impact zoveel mogelijk tegengaan (zoals bovenstaande tips) en ten tweede zo goed mogelijk weerbaar zijn tegen de gevolgen van klimaatverandering, ook wel klimaatadaptatie genoemd.

De manier om klimaatadaptief te zijn is bijvoorbeeld door te vergroenen. Leg bijvoorbeeld een groen dak aan (makkelijker dan je denkt!), zorg voor een plek waar je water kan opslaan bij extreme regen en voeg veel groen in de buitenruimte toe als je die hebt. Met deze maatregelen is jouw kantoor beter bestand tegen hitte (een groen dak warmt minder snel op) en extreme regen. Ook is het gebouw beter geïsoleerd met een groen dak. Een groen dak kun je trouwens prima combineren met zonnepanelen, het komt het rendement zelfs ten goede! Zonnepanelen hebben het namelijk liever niet té warm.

Het fijne is dat je door groen toe te voegen in en om het gebouw, ook bijdraagt aan een prettigere leefomgeving voor dier en mens. Dubbele winst dus! 🙂 Ook zorgen bomen voor schaduw in de zomer (zo hoef je minder te koelen) en in de winter laten bomen licht door omdat het geen blad meer heeft.

Hoe duurzaam is jouw kantoor?

Ik ben benieuwd of je nieuwe dingen tegen bent gekomen in bovenstaande tips en of er volgens jou nog iets mist! Laat het me hieronder weten. Ben jij al duurzaam bezig op je werk? Deel de link met je collega’s via LinkedIn en zet samen de stap om je bedrijf te verduurzamen!

Kom je er niet uit bij je huidige werkgever? Of is het tijd voor iets anders? Kijk eens naar de mogelijkheden voor een duurzame baan. Check deze blog voor tips!

Bronnen:

www.volkskrant.nl/de-gids/wat-is-groener

wisenederland.nl/groene-stroom

www.minder.nl/gemiddeld-energieverbruik/kantoor

https://www.milieucentraal.nl/minder-afval/voorkom-afval/wegwerpbekertje-of-mok/